ALACA'NIN SOSYAL YAPISI

Sosyal Yapı

İlçemizde
94 köy ve 3 belde vardır. İlçe merkezinde 7, Alacahüyük beldesinde 4,
Büyükhırka Beldesi’nde 2, Çopraşık Beldesi’nde de 2 mahalle mevcuttur.
Küçükcamili Köyü, 17 nüfusu ile ilçenin en küçük, Sarısüleyman Köyü,
2630 nüfusu ile ilçenin en büyük köyü konumundadır.
İlçede 230 aile kütüğü, 280
bin künye kaydı mevcut olup bunlardan yaklaşık 155 bin kişi, yaşayan
nüfusu oluşturmaktadır. Bu nüfusun yaklaşık %40’ını 0-18 yaş grubu, %
42’sini 18-65 yaş grubu ve % 18’ini de 65 yaş üstü insanlar
oluşturmaktadır. İlçemiz nüfusuna kayıtlı kişilerin büyük çoğunluğu,
ilçe dışında ikamet etmektedir. Bunların 35 bin kişi kadarı da
yurtdışında oturmaktadır. 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı’nda ilçe
merkezi 24.983, belde ve köyler 28.210 ve toplamda 53.193 kişidir. Yaz
aylarında ilçe dışında yaşayan nüfusun çoğunluğunun çeşitli nedenlerle
ilçeye gelmesiyle İlçe nüfusu 35 bin kişiyi bulmaktadır.

Alaca,
ilk kurulduğunda Maraşlı bölgesinde yer alan birkaç haneden ibaretti.
Çevreden ve dışardan alınan göçlerle Ayhan Mahallesi başta olmak üzere
kurulan yeni mahallelerle, nüfus itibarı ile hızla çoğalarak bugünkü
durumuna kavuştu. Köyden şehre göç edenler, köyleriyle de irtibatlarını
koparmadılar. Köyden getirdikleri ile şehirden öğrendiklerini bir arada
yaşattılar.


Halk
arasında görülen ufak-tefek kavgalar uzun olmayan bir zaman içerisinde
yerini dostluklara bırakır. Özellikle Ramazan ve Kurban Bayramları
öncesi ve sonrasında küsler mutlaka barışır. Bu durum neredeyse gelenek
halini almıştır. Mübarek günlerde barışmayanlara iyi gözle bakılmaz.

Alaca
halkının büyük çoğunluğu, birkaç işi birlikte gerçekleştirir, hem
memurluk, hem çiftçilik, hem de zanaatkarlık gibi. Bu durum da birçok
ailenin nispeten ekonomik yönden rahat yaşamasını ve gelir düzeylerinin
artmasını sağlamaktadır. Esnaflar genellikle birbirlerinden etkilenme
yoluyla işyeri açarlar. Buna en güzel örnek, aynı iş kolunda çok sayıda
iş yerinin bulunmasıdır.

Halkın
günlük ekmek tüketiminin büyük çoğunluğu eski usullerle adına açık
ekmek denilen yufka ekmekle karşılanmaktadır. Ancak ilçe fırınlarında
hazırlanan ve halkın çarşı ekmeği ekmeği dediği ekmek de son yıllarda
önemli ölçüde tüketilmektedir.

Her
ne kadar televizyonun her eve girmesiyle biraz azalsa da yine de uzun
kış günleri evlerde komşu, hısım-akraba ziyaretleri yapılır. Bu uzun
geceler çeşitli oyunlarla renklendirilir. Mısır patlatılır, helva
yapılır, kavurga kavrulur, hedik kaynatılır, oyunlar oynanır. Bu
şekilde hem soğuk ve uzun kış geceleri değerlendirilir hem de dostluk,
komşuluk ve akrabalık pekiştirilmiş olur.

Ataerkil
aile yapısının çoğunlukla görüldüğü Alaca’da, baba-oğul, dede-torun bir
arada yaşamaktadır. Son zamanlarda bu aile yapısı yerini çekirdek aile
yapısına (baba, anne ve çocuklar) bırakmaktadır. Aile fertleri zaman
zaman ekonomik yönden birbirlerini desteklemektedirler. Bu destekleme,
bazen ödünç, bazen de karşılıksız olmaktadır.

Büyükler
daima sayılır ve yeri geldiğinde ailenin geneli üzerindeki ağırlıkları
hissedilir. Gerektiğinde büyüklere danışılır. Bazı ailelerde gelin
kayınpederinin yanında yüksek sesle konuşmaz, çocuklarını büyüklerinin
yanında kucağına almaz ve bu davranışlar bir saygı ifadesi olarak kabul
edilir. Bu olaya “ Gelinlik etme” denir.

Yörede
erkek egemenliğine dayanan bir toplum yapısı vardır. Tarımla uğraşan
erkekler, yazın tarlalarda bağ-bahçe işlerinde çalışarak, kışın da
kahvehanelerde zamanlarını değerlendirirler. Bunda işsizlik ve iklim
özellikleri (Kış mevsiminin ve gecelerin uzun olması vs.) önemli rol
oynamaktadır.

Kadınlar
daha ziyâde ev işleriyle meşguldür. Tarımla uğraşan ve muhtaç durumda
olan ailelerde hanımlar tarla işlerine de çalışmaktadırlar. Kadınların
bazısı da aile ekonomisine yaptıkları el işleri ile katkıda
bulunmaktadırlar. Son yıllarda kadınlar, resmi ve özel işyerlerinde
çalışma hayatına girmiş ve ekonomik bağımsızlıklarını kazanma
noktasında önemli adımlar atmışlardır.

Modern
hayatın getirdiği yeni davranış biçimleri Alaca’daki aile hayatını da
derinden etkilemiştir. Özellikle bu değişiklik, kadınların giyim
tarzında da etkisini göstermiş ve yöresel kıyafete sahip olan
bayanların giyim tarzı, son yıllarda önemli ölçüde değişiklik göstermiş
ve daha modern bir kıyafet tarzı ilçede yaygın hale gelmiştir. Küçük
bir Anadolu ilçesi olduğu için sosyal hayat sınırlıdır. Bakıldığında
ilçe halkı içine kapanık gibi görülür. Aslında öyle değil, yeniliklere
açıktır. Resmi bayramlarda ve özel günlerde düzenlenen törenlere,
balolara ve her türlü toplantılara büyük oranda katılımları ile dikkat
çekmektedir.

Evlilikler
genellikle görücü usulüyle olmakla beraber anlaşarak evlenenler de
vardır. Kız tarafınca talep edilen aşırı miktarda ziynet takısı, ev
eşyası ve başlık parası yüzünden, özellikle köylerimizde az da olsa kız
kaçırma olayları görülmektedir.

İlçede
kayıtlı nüfusun büyük çoğunluğu ilçe dışında yaşamaktadır. Başta Çorum,
İnegöl, Ankara ve İstanbul olmak üzere yurdun değişik il ve ilçelerinde
binlerce Alacalı yaşamaktadır. Bunun yanında, yurt dışına en çok göç
gerçekleştiren ilçelerin başında Alaca gelmektedir.

Yurt
dışına ilk gidenler, zamanla yakın ailelerini ve akrabalarını da
yanlarına götürmüşlerdir. Nüfusunun, yaklaşık olarak 30 bin kadarının
yurt dışında yaşadığı tahmin edilmektedir. Yaz aylarında ilçe dışında
yaşayanların çeşitli nedenlerle geçici olarak gelmesiyle, ilçe nüfusu
35 bin kişiye ulaşmaktadır.

İlçe
merkezinde 6000, belde ve köylerde ise 4800 adet konut vardır. Daha
önceleri kerpiç ve ahşaptan tek katlı ve bahçeli konutlar
yapılmaktaydı. Halen köy evlerinin çoğu bu şekildedir. Günümüzde ise
evler yerini, yavaş yavaş betonarme ve kagir olarak tek katlı veya
apartman tipi konutlara bırakmaktadır. Son yıllarda şehrin imar
durumu, büyük ölçüde modern şehircilik ölçülerine uygun olarak gelişme
göstermiş olup, çok sayıda yeni konut yapılmış ve yeni kooperatifler
kurulmuştur. Ayrıca soğuk günlerin çok ve sert olması dolayısıyla eski
ve yeni konutlarda, hızlı bir şekilde kalorifer sistemine geçiş
yapılmakta ve konutlarda güneş enerjisinden istifade etmek için ısıtma
sistemleri kurulmaktadır.

İlçemizde
kamu kurum ve kuruluşlarına ait yeterli sayıda lojman olmaması ve
köylerden göç alması neticesinde kiralık eve olan talebi daha da
artırmaktadır.Bu da ev kiralarının Türkiye geneli üzerinde seyretmesine
neden olmaktadır.

Ekonomi,
tamamen tarıma dayalı olmakla birlikte son yıllarda sanayiye yönelen
tesisler de açılmaktadır. İlçede yaklaşık on adet un fabrikası, bir
adet yem fabrikası, vardır. Ayrıca ilçede birkaç tane mobilya
üretimi yapan imalathane de mevcuttur. Bu işyerlerinde yaklaşık iki
yüz kişi ailesi ile beraber geçimini sağlamaktadır.Ayrıca, doğrudan
İngiltere’ye mal üreten bir konfeksiyon atölyesi de mevcuttur.

İlçede
hayvancılığa büyük önem verilmektedir. Birkaç büyükbaş hayvan besleme
çiftliği ve bir de tavuk çiftliği bulunmaktadır. Bunun yanında köylerde
hemen hemen her evde küçük-büyükbaş birkaç hayvan ve kümes hayvanları
yetiştirilmektedir.



Kaynak : Alaca Kaymakamlığı

güzel bilgi teşekkürler